Ośrodek Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich UW, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW oraz Wydział Filozofii UW we współpracy z École Normale Supérieure Paris zapraszają na spotkanie w ramach cyklu Akademickie spojrzenia: konwersatorium Actualité critique.

Jak badać reżimy porażki? W kierunku krytycznych studiów nad porażkami – dr hab. Mikołaj Pawlak, prof. UW (Katedra Socjologii Norm, Dewiacji i Kontroli Społecznej Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW

16.01.2024 wtorek

godz. 16.45-18.15

Rejestracja: seminarium.okf@uw.edu.pl

Spotkanie w języku polskim, on-line.

Informujemy, że spotkanie jest rejestrowane. Nagranie będzie wykorzystane w celach naukowych. Udział w spotkaniu jest równoznaczny z wyrażeniem zgody.

Więcej informacji: www.okf.uw.edu.pl

Streszczenie

Referat przedstawia zwiększające się w teorii społecznej zainteresowanie pojęciem porażki. To zainteresowanie rośnie pomimo kulturowych tendencji do postrzegania porażki jako wyjątku, który należy przezwyciężyć. Studia nad porażkami – rozwijający się interdyscyplinarny obszar refleksji nad porażkami – w sposób krytyczny łączy pojawiające się w różnych kontekstach konceptualizacje problematyki porażki w życiu społecznym. Koncentrując się na procesach instytucjonalnych, prezentacja wprowadza typologię porażek jako: (1) przegranej, (2) dewiacji i (3) wykluczenia. Wskazuje również na trzy poziomy analizy porażki: (1) aktorów i ich działań, (2) instytucji oraz (3) reżimów porażek. Reżimom porażek, rozumianym jako społeczne układy identyfikujące, co jest porażką i co należy z nią robić, poświęcona jest w referacie największa uwaga.

Przedstawione są również różne sposoby definiowania porażki. Dwa główne podejścia polegają na: (1) etnograficznym rekonstruowaniu tego, jak porażka definiowana jest przez uczestników danego kontekstu społecznego oraz (2) stosowaniu porażki jako zewnętrznej kategorii analitycznej zaproponowanej przez badaczy. Postulowana jest krytyka prostego postrzegania porażki jako przeciwieństwa sukcesu, ale równocześnie zaprezentowane jest wyjaśnienie źródeł dominacji takiego ujęcia. Porażka rozumiana jest jako

konstrukcja społeczna uwikłana w szersze reżimy. W referacie przedstawione są również wyzwania metodologiczne w badaniu porażki.

Prezentacja proponuje rozumienie porażki jako zjawiska wieloaspektowego i konstruowanego społecznie, wzywając do odejścia od postrzegania jej jako prostego przeciwieństwa sukcesu. Zaproponowana typologia dzięki odniesieniu do pojęcia prawomocności pozwala na stosowanie porażki jako kategorii analitycznej. Porażkę należy uznać za integralną część życia, która wymaga zarówno oswojenia, jak i krytycznej analizy.

Biogram

Dr hab. Mikołaj Pawlak, prof. UW kieruje Katedrą Socjologii Norm, Dewiacji i Kontroli Społecznej w Instytucie Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW, gdzie pełni również funkcję zastępcy dyrektora ds. badań naukowych. Jest także wiceprzewodniczącym Polskiego Towarzystwa Socjologicznego oraz przewodniczy Radzie Naukowej Centrum Doskonałości w Naukach Społecznych UW. Zainteresowania badawcze Mikołaja Pawlaka obejmują teorię nowego instytucjonalizmu, studia nad migracjami, socjologię wiedzy/ignorancji oraz studia nad porażkami. W 2023 roku ukazał się współredagowany przez niego tom „Routledge International Handbook of Failure” ustanawiający studia nad porażkami jako nowy obszar badań. We wcześniejszych publikacjach podejmował problematykę ignorancji, próżni socjologicznej oraz społecznej odpowiedzi na migracje do Polski.