Europa i jej intelektualiści
Międzynarodowa konferencja “Europa i jej intelektualiści” (30 maja – 2 czerwca 2016 r.) jest częścią europejskiego programu “Kultury europejskie – tożsamość europejska” realizowanego we współpracy z: Universität Bonn, Université Paris-Sorbonne, University of St Andrews, Università degli studi di Firenze, Universidad de Salamanca, Université de Toulouse Le Mirail, Bułgarską Akademią Nauk, Université de Fribourg. W sesji biorą również udział badacze z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz KUL-u. Organizatorami konferencji odbywającej się w ramach jubileuszu 200-lat UW są: Wydział Neofilologii UW, Ośrodek Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich UW oraz Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie. 31 maja jej uroczystej inauguracji dokonali trzej rektorzy: prof. Marcin Pałys, rektor Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Barthélémy Jobert, rektor Uniwersytetu Paris-Sorbonne, prof. Michael Hoch, rektor Uniwersytetu w Bonn oraz prof. Maria Dakowska, dziekan Wydziału Neofilologii UW.
Konferencja „Europa i jej intelektualiści” osobliwą klamrą spina dwie tradycje: Schumana i Gasperiego oraz Europy, której korzenie intelektualne są tak stare jak nasz kontynent. W prezentowanych wstąpieniach nie zabrakło ważnych dla obu przestrzeni pytań: na jakich wartościach osadzona jest Europa; jakie są jej intelektualne imponderabilia; czy istnieją jakieś zapomniane – a ważne dla dzisiejszego pokolenia – zjawiska kulturowe, o których warto, a nawet trzeba pamiętać; czy funkcjonuje jeszcze – a jak tak, to na jakich poziomach – literacki i artystyczny kanon europejski; a co z integracją instytucji kulturalnych, sieci szkół, uniwersytetów, koordynacją podręczników, programów; jaki jest stan badań nad nowożytnymi językami europejskimi; czy humanizm jest, w dobie dzisiejszej, wyparty przez krytykę politycznego odrzucenia, a teologia miłości i braterstwa uległa zawstydzającemu syndromowi wykluczenia?
Sesja została podzielona na kilka działów tematycznych, wśród nich można wymienić: debatę na temat europejskich zbiorów i kolekcji; roli i znaczenia niekwestionowanych autorytetów – w tym mistrza i jego uczniów; spojrzenia z perspektywy porównawczej na zagadnienia literaturoznawcze, estetyczne, dotyczące sztuki, filozofii, nowych mediów, a także szeroko rozumianej historii idei.
Zgromadzeni w Warszawie naukowcy, reprezentujący różnorodne dziedziny wiedzy, od dłuższego czasu realizują projekt badawczy skupiony wokół problematyki tożsamości europejskiej. W kolejnych latach planowana jest kontynuacja tych spotkań: między innymi w Bonn (z okazji 200-lecia tej Uczeni), a później w Paryżu. Z całą pewnością jest to ważna, pożyteczna i kluczowa dla dzisiejszej Europy, debata.
Zakres tematyczny :
- Wizja Europy wykuwana w ośrodkach akademickich;
- Muzea wobec kanonu malarstwa europejskiego;
- Obraz Europy wykrystalizowany w kolekcjach literackich bibliotek państwowych
- i uniwersyteckich;
- Polityka językowa uniwersytetów europejskich;
- Wielkie ośrodki intelektualne Europy i ich Mistrzowie;
- Europejskie stolice intelektualne;
- Wielkie osobowości intelektualnej Europy;
- Dialog Mistrzów;
- Intelektualne pokolenia europejskie;
- Rola kobiet w kulturze europejskiej;
- Duchowość wschodnia/Duchowość zachodnia
PROGRAM
PONIEDZIAŁEK, 30 MAJA 2016
BUW, UL. DOBRA 56/66, SALA 316, III P.
17.30 Otwarcie konferencji
Roman TABISZ, z-ca dyrektora BUW-u
Alojzy Z. NOWAK, rektor UW ds. badań naukowych i współpracy
Michael HOCH, rektor Uniwersytetu w Bonn
Ewa PILECKA, dyrektor Instytutu Romanistyki UW
Henryk CHUDAK, profesor
- 18.00 Panel prowadzony przez Paula Gradvohla (Warszawa):
Kolekcje i wizje Europy: niekończący się dialog założycielski
• Krzysztof POMIAN (Paryż/Warszawa), Od gabinetu osobliwości do muzeum
• Dietmar PREISSLER (Bonn), Muzeum historii Niemiec po 1945 roku – pytania założycielskie
• Jolanta TALBIERSKA (Warszawa), Kolekcje grafiki i rysunku – idea i ewolucja
• Véronique GINOUVÈS (Aix-en-Provence), Kolekcje dźwiękowe a tożsamość – wyzwania streamingu
Koktajl
Panel zorganizowany przy wsparciu Instytutu Francuskiego.
WTOREK, 31 MAJA 2016
WYDZIAŁ NEOFILOLOGII UW
UL. DOBRA 55, AUDITORIUM 1.007
9.00 Rejestracja gości
9.30 Uroczysta inauguracja konferencji.
Maria DAKOWSKA, Dziekan Wydziału Neofilologii UW
Marcin PAŁYS, Rektor Uniwersytetu Warszawskiego
Barthélémy JOBERT, Rektor Uniwersytetu Paris-Sorbonne
Michael HOCH, Rektor Uniwersytetu w Bonn
10.15 Przerwa
Zaangażowanie na rzecz Europy i jej kształtu
Przewodniczący: Mario DOMENICHELLI
10.30 Didier ALEXANDRE (Paryż), Pojęcie Orientu w dyskusjach francuskich intelektualistów okresu międzywojennego
11.00 Henryk CHUDAK (Warszawa), Jak zbudować Europę według Juliena Bendy?
11.30 Thomas HUNKELER (Fryburg), Denis de Rougemont a idea « Zachodu »
12.00-13.00 Dyskusja
13.00-14.00 Przerwa
Europa w perspektywie komparatystycznej
Przewodniczący: Michael BERNSEN
14.30 Marthe SEGRESTIN (Paryż), Czasopismo « Europe » w dwudziestoleciu międzywojennym: jaka wizja Europy literackiej?
15.00 Dorota SZELIGA (Warszawa), Idea Europy w wybranych opisach francuskich podróżników doby Renesansu
15.30 Remigiusz FORYCKI (Warszawa), Metamorfozy Europy w opisach podróży Astolphe’a de Custine’a
16.00 Przerwa
16.30 Henryk GŁĘBOCKI (Kraków), „Rosja jaką jest” – w oczach Zachodu. Hr. Adam Gurowski i kształtowanie się obrazu Rosji oraz Europy Środkowo-Wschodniej na mentalnych mapach cywilizacji w Stanach Zjednoczonych i Europie połowy XIX w.
17.00 Véronique GÉLY (Paryż), Literatura europejska według Joseph’a Texte’a, pierwszego kierownika katedry literatury porównawczej we Francji
17.30 Joanna ŻUROWSKA (Warszawa), Maciej Żurowski – wybitny komparatysta polski
18.00 Manuel MONTESINOS CAPEROS (Salamanka), Dziewiętnastowieczni intelektualiści hiszpańscy wobec propagowania kultury niemieckiej w Hiszpanii
18.30 Dyskusja
ŚRODA, 1 CZERWCA 2016
WYDZIAŁ NEOFILOLOGII UW
UL. DOBRA 55, AUDITORIUM 1.007
Wybitne osobowości intelektualnej Europy
Przewodniczący: Michel DELON
9.00 Paweł MATYASZEWSKI (Lublin), Monteskiusz, czyli: jak można być Persem?
9.30 Fabienne BERCEGOL (Tuluza), Chateaubriand a Europa intelektualistów
10.00 Judyta ZBIERSKA-MOŚCICKA (Warszawa), Maurice Maeterlinck – belgijska refleksja o Europie
10.30 Przerwa
11.00 Michael BERNSEN (Bonn), Ernst Robert Curtius – współczesny filolog europejski
11.30 Isabelle SERCA (Tuluza), Wybitna osobowość europejska : Leo Spitzer, filolog-humanista
12.00 Dyskusja
13.00 – 14.00 Przerwa
Wybitne osobowości intelektualnej Europy (cd.)
Przewodnicząca: Véronique GÉLY
14.30 Tomás Gonzalo SANTOS (Salamanka), Ojciec Feijoo – prekursor hiszpańskiej ilustracji
15.00 Michela LANDI (Florencja), Duch Europy: polityczne rozważania Paula Valéry’ego
15.30 Michael WETZEL (Bonn), Jacques Derrida a kwestia Europy
16.00 Przerwa
16.30 Peter FREI (Fryburg), Od Sartre’a do Derridy: intelektualne fikcje w (de)konstrukcji
17.00 Marcin DARMAS (Warszawa), Zmęczona Europa. Literacka i filmowa twórczość Michela Houellebecqa
17.30 Miriana YANAKIEVA (Sofia), Tożsamość europejska w pięciu aksjomatach
18.00 Dyskusja
CZWARTEK, 2 CZERWCA 2016
WYDZIAŁ NEOFILOLOGII UW
UL. DOBRA 55, AUDITORIUM 1.007
Europejskie wcielenia
Przewodniczący: Didier ALEXANDRE
9.00 Monika KULESZA (Warszawa)
Jean Chapelain i jego „République des Lettres”
9.30 Michel DELON (Paryż)
Oświeceniowy filozof jako europejski intelektualista
10.00 Izabella ZATORSKA (Warszawa)
„Przepisywanie” Księgi Rodzaju we Francji wieku Oświecenia
10.30 Przerwa
11.00 Michael WHITE (St Andrews)
Paul Heyse: filolog, tłumacz, poeta
11.30 Aneta BASSA (Warszawa)
Francuscy intelektualiści w Polsce w latach sześćdziesiątych – z archiwów Ośrodka Kultury Francuskiej
12.00 Dyskusja
13.00-14.00 Przerwa
14.00-15.30 Zebranie grupy („Le Réseau”)
Europejskie wcielenia (cd.)
Przewodniczący: Tomás Gonzalo SANTOS
15.30 Réni YOTOVA Sofia), Rola intelektualistów Europy wschodniej w okresie zimnej wojny
15.30 Romuald FONKOUA (Paryż), Europa wobec samej siebie
16.00 Wiesław KROKER (Warszawa), Europa w twórczości Andrzeja Stasiuka
16.30 Willi JUNG (Bonn), Albert Camus – Berlin Wschodni i zbuntowana Europa
17.30 Mario DOMENICHELLI (Florencja), Krótka historia intelektualistów i pojęcia Europy: od monarchii uniwersalnej do zglobalizowanej demokracji
18.00 Przerwa
18.30 Dyskusja