Czwartek z socjologią historyczną 25/11/2021

Ośrodek Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich UW, Instytut Socjologii UW oraz Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Socjologicznego zapraszają na spotkanie z cyklu

 

CZWARTKI Z SOCJOLOGIĄ HISTORYCZNĄ

 

Czwartek 25 listopada 2021 r., godz. 17.00

 

Gospodarka wiedzy przełomu XIX i XX wieku

 

Jerzy Stachowiak (WES UŁ)

 

Komentarz: Marta Bucholc (WS UW)

 

Spotkanie w języku polskim.

 

Spotkanie odbędzie się w formie hybrydowej: w sali (Biblioteka OKFiSF UW, s. 3.012, ul. Dobra 55) i przez Zoom.

Zainteresowanych prosimy o kontakt mailowy z Wiktorem Marcem (wh.marzec@uw.edu.pl) lub Jarosławem Kiliasem (kilias@chello.pl).

 

Informujemy, że spotkanie jest rejestrowane. Nagranie będzie wykorzystane w celach naukowych. Udział w spotkaniu jest równoznaczny z wyrażeniem zgody.

 

Prosimy o przestrzeganie zaleceń sanitarnych obowiązujących na UW.

 

Więcej informacji: https://www.facebook.com/groups/606811919731350/

 

 

Gospodarka wiedzy przełomu XIX i XX wieku

Gospodarka wiedzy nie jest wynalazkiem współczesności. Nie narodziła się w latach 80. XX wieku i w gruncie rzeczy nie jest zjawiskiem ściśle gospodarczym. Na przełomie XIX i XX również pojmowano, czym ona jest, choć nie używano jeszcze współczesnej nazwy. Przedstawiciele tak zwanej nauki organizacji przekonywali wówczas, że są świadkami nadejścia nowej epoki wiedzy. Inżynierowie doradcy, jak sami o sobie mówili, obserwowali upowszechnianie się osiągnięć technicznych i proponowali przeniesienie wzorców inżynierii do sposobów rządzenia ludzką pracą. U swojego zarania nauka organizacji nie posiłkowała się rozróżnieniem na ludzi (podwładnych) i przedmioty (urządzenia), interesując się raczej „organami pracy zbiorowej”. Idea egalitarnych relacji między rządzącymi a rządzonymi była traktowana jako absurd, niedający się pogodzić z wymogami nauki, albo jako socjalistyczne urojenie, a krytykę jej organizatorskich pomysłów pojmowano jako kolejny, obok strajków i spowalniania pracy, przejaw tak zwanego problemu ludzkiego.

Zapomnienie, w jakie popadła tamta gospodarka wiedzy to między innymi wynik prób kontrastowania dzisiejszej myśli zarządczej z przebrzmiałym jakoby tayloryzmem i inżynierią społeczną. Mimo uprawomocnienia się idei demokratyzacji życia społecznego, podejście do pracy w głównym nurcie współczesnego kapitalizmu to udoskonalenie, a nie odrzucenie nauki organizacji. Dzisiejsza planistyka pracy chce mówić głosem humanistycznej psychologii (i socjologii), przemilczając swoje inżynierskie pierwowzory. Analiza procesu wspierania-na-wiedzy może pomóc w krytyce tych aspiracji.

Jerzy Stachowiak to adiunkt w Zakładzie Badań Komunikacji Społecznej Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Prowadzi badania nad komunikowaniem społecznym i dyskursem publicznym; współorganizuje też cykliczne Warsztaty Analizy Dyskursu. Jest autorem książki Czynnik ludzki. O cywilizowaniu uprzedmiotowienia (2020).