Czwartek z socjologią historyczną 24/03/2022 – Michał Pospiszyl

Ośrodek Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich UW, Wydział Socjologii UW oraz Sekcja Socjologii Historycznej Polskiego Towarzystwa Socjologicznego zapraszają na spotkanie z cyklu

 

CZWARTKI Z SOCJOLOGIĄ HISTORYCZNĄ

 

Czwartek 24 marca 2022 r., godz. 17.00

 

Cywilizowanie przez osuszanie. Oświeceniowa hydrologia i walka społeczeństwa z państwem

 

Michał Pospiszyl (ISP PAN)

 

Komentarz: Anna Sosnowska (OSA UW)

 

Spotkanie w języku polskim.

 

Spotkanie odbędzie się w formie hybrydowej: w sali (Biblioteka OKFiSF UW, s. 3.012, ul. Dobra 55) i przez Zoom.

Zainteresowanych prosimy o kontakt mailowy z Wiktorem Marcem (wh.marzec@uw.edu.pl) lub Jarosławem Kiliasem (kilias@chello.pl).

 

Informujemy, że spotkanie jest rejestrowane. Nagranie będzie wykorzystane w celach naukowych. Udział w spotkaniu jest równoznaczny z wyrażeniem zgody.

Prosimy o przestrzeganie zaleceń sanitarnych obowiązujących na UW.

 

Więcej informacji: https://www.facebook.com/groups/606811919731350/

 

CYWILIZOWANIE PRZEZ OSUSZANIE. OŚWIECENIOWA HYDROLOGIA I WALKA SPOŁECZEŃSTWA Z PAŃSTWEM

Polityka osuszania towarzyszy większości projektów cywilizacyjnych (zwłaszcza kolonialnych), jednak w oświeceniowych dyskursach cywilizacyjnych, dotyczących terenów od Międzyodrza po Polesie i Wołyń, zajmuje ona miejsce centralne. Wschodnie mokradła i błota pojawiają się w artykułach encyklopedystów, w książkach Woltera, w przygodach barona Münchausena, w uwagach Fryderyka Wielkiego, a w końcu w legendarnej formule Napoleona „w Polsce odkryłem piąty żywioł: błoto”. Obecny tam dyskurs cywilizacyjny przedstawia Europę Wschodnią jako niewykorzystany zasób, krainę bogatą w surowce ludzkie i naturalne, które jednak należy uregulować, poddać linneuszowej systematyzacji, uczynić czytelną dla nowoczesnej biurokracji. Choć oficjalnym celem oświeceniowych projektów był wzrost poziomu życia lokalnej ludności: poprawa zdrowia, ekspansja rolnictwa na ziemie bagienne, regulacja rzek obniżająca ryzyko powodzi, to zmiany te wielokroć budziły aktywny opór ludzi zamieszkujących mokradła. W pierwszej wystąpienia autor zrekonstruuje oświeceniowy projekt przekształcenia natury w Europie Wschodniej. W drugiej na przykładzie polskiej publicystyki oświeceniowej przedstawi wybrane, flagowe projekty nowej polityki środowiskowej w Polsce. W trzeciej zastanowi się dlaczego polityka oświeceniowa, oficjalnie emancypacyjna, budziła opór biedoty i chłopów oraz jak ludność zamieszkująca tereny bagienne wykorzystywała je do ochrony przed poborem, podatkami i pańszczyzną.

Michał Pospiszyl – adiunkt w ISP PAN, współpracuje z IKP UW. Jest autorem książek ‘Rozkład. Esej o związkach państwa i patogenów’ (2021), ‘Zatrzymać historię. Walter Benjamin i mniejszościowy materializm’ (2016) oraz współautorem (wraz z Katarzyną Czeczot) antologii ‘Romantyczny antykapitalizm’ (2018). Redaktor kwartalnika „Praktyka Teoretyczna”. Stypendysta IWM w Wiedniu, finalista Nagrody im. Barbary Skargi (2020). Aktualnie pracuje nad książką o historii środowiskowej wschodnioeuropejskich mokradeł.