Czwartek z socjologią historyczną 20/05/2021

Ośrodek Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich UW, Instytut Socjologii UW oraz Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Socjologicznego zapraszają na spotkanie z cyklu

 

CZWARTKI Z SOCJOLOGIĄ HISTORYCZNĄ

 

Czwartek 20 maja 2021 r., godz. 17.00

 

Stanisław Witecki (IH UJ)

Duchowieństwo katolickie w I Rzeczypospolitej. Problemy i metody badań

Wprowadzenie do dyskusji: Marta Bucholc (WS UW)

 

Spotkanie w języku polskim.

 

Spotkanie odbędzie się za pośrednictwem programu Zoom.

https://us02web.zoom.us/j/83256623876?pwd=OTJFakZvTEZmejdaSEpxYUxrRVo2QT09

Meeting ID: 832 5662 3876

Passcode: m9fg7J

 

Więcej informacji: https://www.facebook.com/groups/606811919731350/

 

Komitet organizacyjny seminarium: Anna Sosnowska, Jarosław Kilias, Adam Leszczyński, Nicolas Maslowski, Michał Rauszer.

 

DUCHOWIEŃSTWO KATOLICKIE W I RZECZYPOSPOLITEJ

W swych badaniach Stanisław Witecki ustalił, że wiejscy i małomiasteczkowi księża w Rzeczypospolitej Obojga Narodów realizowali reformę trydencką i przyjmowali oświeceniową formę kazań, ale ze względu na ludowego adresata zignorowali radykalne zalecenia niektórych biskupów. Taki stan parafialnego przekazu kulturowego określił on jako „oświecony katolicyzm trydencki”. W pierwszej części wystąpienia autor powie, jak doszedł do tych wniosków i wyjaśni ich znaczenie dla zrozumienia kultury XVIII wieku. W drugiej części autor opowie o badaniach dotyczących życia co-dziennego plebanów. Duchowni dopasowywali elitarne treści do ludowego odbiorcy, ale do jakiego typu kultury sami należeli? Ignorowali zakaz organizacji jasełek, bo przewidywali jego nieskuteczność, czy sami nie zgadzali się z oświeceniową pobożnością, wyzutą z teatralnych i ludycznych aspektów rytuału? Plebani i wikariusze rekrutowali się ze wszystkich stanów, a kongregacje dekanalne były miejscem międzystanowych spotkań, ale czy w praktyce życia codziennego święcenia niwelowały społeczne uprzedzenia? Kategorie stanu społecznego, kultury elitarnej i ludowej zostały poddane krytyce jako zbyt upraszczające i esencjonalistyczne. Choć bardziej zaciemniają niż objaśniają obraz staropolskiego społeczeństwa, autor nie zdecydował jeszcze, jakie pojęcia najlepiej pomogą w zrozumieniu do-świadczeń życiowych plebanów i wikariuszy. W trzeciej części wystąpienia zaproponuje więc dyskusję nad możliwością zastosowania kategorii religii przeżywanej w ujęciu Anny Niedźwiedź oraz teorii intersekcjonalnej, zgodnie z propozycją Tomasza Wiślicza.

Dr Stanisław Witecki pracuje w Zakładzie Antropologii Historycznej IH UJ. Opublikował m.in. książkę Przekaz kulturowy w parafiach katolickich na obszarze Rzeczypospolitej Obojga Narodów czasów stanisławowskich (2018).