Czy istnieje europejski kanon literacki ?
Uniwersytet w Bonn opublikował w marcu tego roku zbiór artykułów pod wspólnym tytułem « Un canon littéraire européen », na który składają się teskty badaczy niemieckich, angielskich, hiszpańskich, francuskich, włoskich, polskich i szwajcarskich. Ta premierowa publikacja europejskiego programu naukowego « Kultury europejskie, wspólnota europejska ? » pod redakcją prof. Michaela Bernsena przypomina wystąpienia wygłoszone podczas konferencji zorganizowanej w Bonn w 2014 r.
Przedmiotem rozważań autorów jest « wspólny europejski kanon literacki oraz kanony poszczególnych języków europejskich, analizowany w różnych ujęciach historycznych, a także pod kątem wartości założycielskich » (ze wstępu Didiera Alexandre’a i Michaela Bernsena). Uniwersytet Warszawski należy do tego europejskiego programu, skupiającego obecnie jedenaście ośrodków uniwersyteckich, już od kliku lat. Przynależność ta znajduje dziś swój wyraz w publikacji tekstów naszych badaczy: prof. Henryka Chudaka, prof. Remigiusza Foryckiego (Instytut Romanistyki UW), oraz Anety Bassa (Ośrodek Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich UW).
Wstęp prof. Didier Alexandre’a oraz prof. Michaela Bernsena
Spis treści
- Didier Alexandre (Paris) / Michael Bernsen (Bonn) Introduction. Un canon littéraire européen ? − 7
- Peter Frei (Irvine, CA.) « Rabelais, il a raté son coup ». L’histoire d’une canonisation paradoxale − 13
- Michael Bernsen (Bonn) Le portrait Louis XIV en costume de sacre d’Hyacinthe Rigaud. Pourquoi appartient-t-il au canon européen ? − 21
- Fabienne Bercegol (Toulouse) Les enjeux du canon littéraire européen chez Chateaubriand − 35
- Didier Alexandre (Paris) Le Goethe canonique dans un corpus critique littéraire française (1830-1930) − 45
- Michael White (St Andrews) Le réalisme allemand et la canonisation européenne − 69
- Patrizio Collini (Florence) Kurt Wolff, un éditeur établit le canon de l’expressionisme littéraire − 77
- Alessandro Gallicchio (Firenze) Entre cosmopolitisme et chauvinisme. La difficile reconstruction d’un « canon artistique » à Paris dans l’Entre-deux-guerres − 81
- Jean-Yves Laurichesse (Toulouse) La bibliothèque européenne de Jean Giono – 91
- Claudia Jacobi (Bonn) « Comment fait-on pour vivre quand on n’a pas lu Proust ? » La canonisation de Marcel Proust par l’autofiction française et italienne – 99
- Véronique Gély (Paris) La littérature comparée en France et le canon littéraire européen. Une relation paradoxale – 111
- Remigius Forycki (Varsovie) Entre l’Est et l’Ouest ou quels partages littéraires en Europe ? – 121
- Henryk Chudak (Varsovie) Perspectives polonaises sur le canon européen – 129
- Franz Lebsanft (Bonn) Le français, langue malheureuse ? Autour d’un aspect de l’Identité malheureuse d’Alain Finkielkraut (2013–2014) – 135
- Raúl Sánchez Prieto (Salamanque) Les conflits linguistiques en Europe de l’Ouest et en Europe de l’Est. Peut-on établir un canon ? – 145
- Aneta Bassa (Varsovie) Le canon littéraire européen à l’ère du numérique. Zoom sur les réseaux sociaux français, italiens et polonais – 155
- Mario Domenichelli (Florence) De la littérature et de l’identité européenne à l’âge global. Les guerres canoniques – 163